Sünepelik: Çağın beşerî marazı
Modern
çağ, maddeye mahkûm etmek ve manaya yabancılaştırmak suretiyle insanı,
ölümcül duyarsızlıklara ve onarılması güç çaresizliklere doğru
sürüklemiştir. Değer dünyasını, bizatihi insan aklının var ettiği kimi
yıkıcı ikilemler üzerinden iğdiş etmiştir. Anlam ve değer dünyası ile
yabancılaşma yaşayan modern insan; meta söylemlerin, saplantılı
aidiyetlerin ve üstenci ideolojik örüntülerin ortaya çıkardığı anaforda yönsüzlüğe mahkûm olmuştur. Kendi eliyle biçimlendirdiği çağın derin çöküntüsü karşısında çaresizlik girdabına düşmüştür. Bu çağ çöküntüsü, bütünlüklü olarak akıl ve duygu kapasitesine istimdat ederek idrak edebilme keyfiyetimizi büyük ölçüde zaafa uğratmıştır. Total toplumsal güvensizlik durumu, kaçınılmaz olarak kolektif ruhsal çöküntülere yol vermiştir.
Aklı yüceltirken duyguyu körelten; bedeni yaşatırken ruhu öldüren; imajı kutsarken fikri güdükleştiren bu çağ çöküntüsü; sünepelik ve/ya sünepeleşme olarak tesmiye edebileceğimiz bünyesel beşeri bir maraz doğurmuştur. Derin bir ruhsal maraz olan sünepelik, ruhu ve dimağı esir alan içkin bir cebânet (korkaklık) duygusudur. ‘Düşünmeye, söylemeye ve erdemlice eylemeye cesaret edememe’ durumudur. ‘Kişinin kendini bilememesi’ hâlidir. Bu duygu-durumun esaretine mahkûmiyetle insan teki, benlik, kişilik ve kimlik maduniyetine maruz kalmaktadır.
Sünepelik; ‘ölüme doğru varlık’ olarak
insanın kendisini bedenîliğin hükümranlığına teslim etmesidir.
Sünepelik; muhafaza ve ihya edilmesi gereken bütün varoluşsal değerleri
talan etme cüretkârlığını göstermektir. Sünepelik; vicdan, ahlak,
gelenek ve hukuk dışılığı himayekârlıkla muhafaza edebilme bedbahtlığını
sergilemektir. Sünepelik; suretin aslına, dalâletin hakikate, kötünün
iyiye, yanlışın doğruya, zalimin mazluma hükümfermâ olması karşısında
sinikleşmek ve sükût etmektir.
Sünepelik; bâtıl
olanı üstlenmenin zilletini hakikati haykırabilmenin azametiyle
yücelmeye yeğ tutmaktır. Sünepelik, bir bütün olarak hayatı ihya
edebilmenin sevincinin yerini, nevrotik bir coşkunun ikame etmesine göz
yummaktır. Sünepelik; fikirde özgünlüğü, eylemde özen ve özveriyi
yadsımaktır. Sünepelik, körlemesine tekrarların, bitişik nakaratların,
ezberlenen teranelerin ve klişelerin sözcülüğünü yapmaktır.
Sünepelik; tutarsızlıkların,
had bilmezliklerin ve hoyratlıkların umarsızca savunulmasıdır.
Sünepelik; benliğin ve kişiliğin dışsallaşmasını inkar eden sosyal ve
kolektif bünyeler var etmektir. Sahte sevinçler, yalancı gülüşler,
köreltilmiş bilinçler ve aldatıcı sezişlerle bezenmişlik hâlidir.
Sünepelik; bir kimlik ve kişilik kazanma veya şahsiyet olabilme
karşısında sürüleşmeyi yeğ tutan bir tutumdur. Sünepelik;
yetersizliklerle övünç duyabilme garabetini göstermektir. Sünepelik;
makamlara mukim olmayı ve ebet kalmayı kendine amaç edinmektir.
Sünepelik; hak edilmemiş statülerin altında cüceleşmektir. Sünepelik;
hesabı verilmemiş kazanımların altında ezilmektir.
Sünepeleşmek; kaygı gütmemek ve dertlenmemektir. Derde
giriftâr olanın derdi ile hemdert olmamaktır. Sünepeleşmek; değerler
dünyasından devşirdiklerini haraç mezat pazarlamaktır. Pahasını
bilmediği ve hiçbir zaman bilemeyeceği değerleri temellük ettiğini
vehmetmektir. Aklı, emeği ve vicdanı hor ve hakir görmektir. Dert
sahiplerinin dertleri üzerinden sinsice semirme küstahlığını
göstermektir. Zor zamanlarda hesapsızca bedel üstlenebilecek, yüreklice
çilesini çekebilecek tinsel mecale sahip olamamaktır.
Sünepelik; farklı
suretlerde tezahür eden ve farklı sîretlere sinen bir duygu-durumudur.
Sünepelik; kimi zaman muhafazakârlık; kimi zaman sekülerlik; kimi zaman
çağdaşlık; kimi zaman riyakârlık; kimi zaman lümpenlik biçiminde tezahür
eder. Sünepelik; söz, fikir ve söylem kurma becerisinden yoksunluktur.
Sünepelik; gayrını
değersizleştirerek kendine değer biçmektir. Gayrını yok sayarak ve
görmezden gelerek görünürleşmektir. Kişisel ikbal uğruna gayrına
gadretmektir. Sünepelik; hak duygusunu kaybederek yoksunluklar üzerinden
varsıllıklar üretmektir. Sünepelik; haset duygusunun kemirdiği
patolojik bir ruhsal durumdur. Sünepelik; kendisine ait olmayanı elde
etmek için umursamazlıkla liyakatsizliğe ve kifayetsizliğe meyletmektir.
Sünepelik; bir yargısal yeti yoksunluğu ve ‘fikirsizlik’ hâlidir. Aklî
melekelerini dumura uğratan bir zihinsel tutulmadır.
Sünepelik; hakikate sadakati değil, zulmete itaati meşrulaştırabilen bir akıl tutulmasıdır.
22.06.2017